Coach en politiek: waar trek ik een rode lijn?

Lange tijd vond ik het werken met mensen met totaal andere overtuigingen dan de mijne niet ingewikkeld. Maar daar is iets veranderd bij mij. Herkenbaar voor jou?

Zal ik nou wel of niet posten, dacht ik zondag na thuiskomst van de demonstratie De Rode Lijn in Den Haag. En daarmee raakte ik in een gesprek met mijzelf dat ik hier ook maar even neerleg. Basis is de vraag: hoe beïnvloeden politieke standpunten je werk als coach?

Standpunten kun je natuurlijk voor je houden. Je hoeft geen post op sociale media maken over een demonstratie waar je bij was. Niet alles hoeft wereldkundig te worden gemaakt. Maar in dit geval - het internationaal recht dat in Gaza dagelijks grof wordt geschonden door een ‘bevriende natie’ zonder dat Nederland daar iets van zegt - gaat het om een kernwaarde voor mij. Een coach wil graag met cliënten werken vanuit en aan kernwaarden en oprechtheid. Mijn maatschappelijke en politieke betrokkenheid maken deel uit van wie ik als coach ben.

Die overweging zou er toe kunnen leiden dat ik mijn persoonlijke standpunten uitdraag. Een demonstratiepost past daar bij. Ik ben helder en het is aan klanten om zich wel of niet veilig te voelen in mijn omgeving.

Tegelijkertijd kom ik daarmee in de knoop met andere belangrijke vertrekpunten van coachwerk. Zoals: Open en zonder oordeel luisteren naar de ander. En: Cliënten bijstaan zelf realistische doelen te definiëren en te bereiken. Let wel: Hun doelen, niet de mijne.

Toch niet zo eenvoudig dus die post over de betoging waar ik bij was. Het gaat niet alleen om mijn politieke en maatschappelijke overtuigingen maar ook om die van mijn cliënten.

En juist daar is iets veranderd bij mij. En misschien wordt het ook wel tijd dat eens op te schrijven.

Lang vond ik totaal andere overtuigingen dan de mijne niet ingewikkeld. Ik werk al jaren mee aan de begeleiding van mensen in de APPA, de wachtgeldregeling voor politieke ambtsdragers. Het gaat om politici die hun baan zijn kwijt geraakt. Wat nog al eens voorkomt in de politiek. Het is een nuttige uitkering die zij ontvangen. Zonder die regeling zou niemand zijn baan opzeggen en de politiek in durven stappen.

Dat ik het niet met iedere APPA-client eens was, was nooit een probleem voor mij. Integendeel, het was tot op heden een genoegen mee te denken over waar en hoe iemand zijn of haar ervaringen met politieke besluitvorming en op belangrijke dossiers nu kan inzetten.

Maar sinds de stormachtige groei van de PVV is er een andere stem in mijn hoofd geslopen, die jengelt: Misschien is het toch wat anders of een partij een minderheid vertegenwoordigt of een veel grotere groep?

Tot nog toe kon ik denken bij afwijkende standpunten: Dit geluid mag er ook zijn. En als iemand zijn baan opzegt om dat te vertegenwoordigen en vervolgens zonder werk raakt, ben ik er om te ondersteunen.

Sinds de verkiezingen van 2023 is de PVV de marginale fase ruim ontstegen. De PVV heeft veel macht verworven en schuift niet op naar het midden, zoals andere partijen die groeien doorgaans doen. Met als gevolg: wat kritische en rechtlijnige noten waren, zijn nu doorslaggevende argumenten. Die worden ingezet om te zagen aan de poten van parlement, rechtbank en andere uitvoerders van de rechtstaat.

Niet uitdagend, eigenzinnig en kritisch en maar bedreigend voor de samenleving die mij lief is. Dat verschil doet iets met mijn behoefte tot ondersteuning. Niet langer vrijblijvend.

Dat brengt mijn vraag (zal ik posten?) tot een vraag die al tijden in mijn achterhoofd zit: Wat doe ik als ik voor de vraag kom te staan of ik een PVV-er wil bijstaan? In het verleden hielp ik ook wethouders van lokale partijen die wellicht zich thuisvoelen bij de PVV. Daaronder waren overigens ook zeer betrokken en vaardige bestuurders.

Daarmee kom ik op de volgende vraag: ga ik anderen voortaan discrimineren op basis van hun gedachtengoed nu zij te succesvol zijn geworden voor mijn gemoedsrust?

Bij de Noloc, de beroepsorganisatie voor loopbaan professionals, kon ik niets vinden over politiek, neutraliteit en discriminatie maar misschien moet ik daar nog eens beter zoeken. Bij de NOBCO, de beroepsorganisatie voor coaches, vond ik wel een en ander in de Internationale Ethische Code dat aanknopingspunten biedt.

Over de coach en zijn client staat er:

“Onze leden stellen de belangen van hun cliënt voorop en zijn zich tegelijkertijd bewust van en verantwoordelijk voor dat deze belangen niet die van opdrachtgevers, andere belanghebbenden, de maatschappij of de natuurlijke omgeving schaden.”

Dus: Coaches kunnen niet zomaar wegkijken van de mogelijk schadelijke effecten van het denken en handelen van hun cliënten.

Over discriminatie staat er:

“Onze leden vermijden bewuste discriminatie, op welke grond dan ook, en proberen hun zelfbewustzijn voor mogelijke vormen van discriminatie en vooroordelen te vergroten.”

Dus: de code gaat er vanuit dat de coach niet compleet neutraal is

Opgeteld: De coach heeft dus meningen en vooroordelen en moet daarop reflecteren en zijn zelfbewustzijn daarover vergroten. Maar moet ook een streep durven trekken als er schadelijke gevolgen zijn aan het handelen van cliënten.

Daarmee heb ik nog geen antwoord op de vraag of het nu wel of niet verstandig is om te posten over mijn deelname aan de demonstratie. Ik houd het vooralsnog maar bij deze nieuwsbrief via Substack omdat jij, als abonnee, en ik toch iets dichter bij elkaar staan dan zomaar een scroller op LinkedIn. En ik deze gedachtengang toch wel wil delen.

Intussen broeit er iets in mijn hoofd over wat ik aanmoet met potentiële klanten die totaal andere opvattingen hebben dan ik. Waarbij een criterium kan zijn of iemand in staat is schade aan te richten aan de maatschappij en natuurlijke omgeving. Hoe subjectief misschien ook, daar kan ik wel iets mee.