Verslingerd aan ChatGPT: wat doet AI met de coach in mij?
Herken je dit? Grote bedenkingen bij de wildgroei van AI op het gebied van coaching en intussen zelf de magie ervan omarmen? Hoe ga je hier mee om en wat kun je als coach wél met AI doen?
Bij het schrijven van dit stukje, was ChatGPT even stilgevallen. Net toen ik wilde vragen: wat zijn de 5 grootste voordelen/kansen en de 5 grootste nadelen/risico’s bij de toepassing van AI op coaching? Het zwijgen van het scherm, was een goede reality check op mijn groeiende verslaving aan dit denkmaatje. Och heden, nu moet ik het zelf weer gaan bedenken! Met al mijn zorgen over AI, ben ik snel de helling afgegleden naar intensief gebruik. Omdat het zo magisch is, al die logisch geordende kennis, die bereikbaarheid en die bereidwilligheid je nog meer te helpen.
Maar laat ik, in ieder geval voor de leesbaarheid van dit stukje, de zorgen over ontsporing beperken tot vraag: AI en coaching, waar ligt de grens? Want ook ik hoor en lees net als jullie over liefdesrelaties met AI-personages, coaching- en therapie chatbots en het gemak waarmee mensen zelf een chatbot kunnen maken zonder zelf te kunnen coderen. Dus waarom ook niet even zelf een vermenselijkt en gepersonaliseerd coachingbotje erbij geflanst?
Mijn motto bij alle innovatie: niet alles dat kan, hoeft ook. Natuurlijk, coaches moeten met hun tijd mee en als hun cliënten met AI aan de slag gaan, ontkomen ze er niet aan. Maar bij innovatie hoort dat de regulering van schadelijke neveneffecten achterloopt. Vooralsnog hebben we te maken met wildgroei, en bovendien een wildgroei die extra snel gaat omdat met AI alles sneller gaat. Daarom heb je als coach zelf verantwoordelijkheid als je AI gebruikt. Wat doe je wel, wat doet je niet?
Eerst maar even de kansen die ik zie voor coaches:
De reguliere coachboekenbibliotheek is prima ingevoerd, in ieder geval bij een algemeen platform als OpenAI. De patronen in het handelen en denken van mensen, die hierin worden beschreven, lenen zich goed voor het vraag-antwoord model. Een vraag die begint met: Wat zijn mogelijke oorzaken voor ….. (beschrijving van een situatie en of symptomen)?, wordt goed beantwoord. Honderd maal sneller dan je zelf ooit zou kunnen. ChatGPT biedt meteen ook een praktische aanpak aan
Het laagdrempelige gebruik. Het is in het algemeen makkelijker een vraag over iets waar je mee zit, te stellen aan het scherm dan om de stap te maken naar een coach of therapeut. Een conflict met je baas, een bore out op je werk, een onverkwikkelijk conflict met je kind of in een vriendschap. AI kan helpen problemen klein te houden. Niet voor alles is een heel coachtraject nodig.
Een client kan met behulp van een coach zelf AI gebruiken om concrete acties te bedenken in relatie tot de coaching. Ook kan een client, tussen 2 gesprekken met een levende coach door, AI raadplegen als zich iets voordoet. Als een coach traject helder en goed gedefinieerd is, helpt dat cliënten zelf effectieve prompts te maken.
Grote kanttekening hierbij. De voordelen die ik zie hebben betrekking op coaching en niet op (psycho)therapie. De competenties van een coach liggen bij het hier en nu en de toekomst van de cliënt, en zijn praktisch en oplossingsgericht. Toepassing van AI bij kwetsbare mensen met complexere problemen van psychische aard, brengt risico’s van een ander niveau. GGZ psychiater Mehrdad Rahsepar Meadi maakt dit aannemelijk in een interview in Trouw.
Problematisch is de snelle aanwas van toegespitste chatbots die doeltreffende therapie en coaching beloven. Waar je bij een algemene chatbot mag aannemen dat die encyclopedisch te werk gaat en alle reguliere inzichten heeft ingeladen, kan een specialistische chatbot op 1 methode gaan zitten waar de maker in gelooft. Deze speciaal ontworpen bots kunnen bovendien goed inzoomen op de menselijke behoefte om dingen te vermenselijken door een virtuele gesprekspartner te creeren en antwoorden te personaliseren. Zij vergroten het gevaar van afhankelijkheid.
Wie zijn de makers, wat zijn hun kwalificaties en bedoelingen? Zijn de chatbots veilig als gaat om signaleren van grote problemen en om privacy? We weten er vooralsnog weinig van.
Wat kun je wel doen als coach met AI:
Cliënten adviseren algemene AI te gebruiken. ChatGPT is geïnstrueerd om signalen op te pikken en kan goed aangeven wanneer iets buiten de deskundigheid van de chatbot valt. Zie hiervoor de vragen en antwoorden die ik hierover stelde.
Cliënten adviseren algemene AI in te zetten voor praktische vragen met betrekking tot het dagelijks leven en werk. En met oog op de toekomst. Juist als het gaat om acties nemen, vind ik de antwoorden behulpzaam en doeltreffend.
Cliënten bewust maken van de risico’s bij gebruik van specialistische chatbots op het gebied van coaching en therapie: de verdienmodellen van de makers, het gebrek aan onderzoek naar de resultaten, de risico’s ten aanzien van privacy en de reële kans op afhankelijkheid, zeker waar sprake is van vermenselijking in de vorm van gepersonaliseerde chatbots.
Zelf kun je goed gebruik maken van een algemene chatbot als meedenker. Het raadplegen van literatuur wordt een plezierig klusje. Gebruik hem vooral ook als tegendenker: daag jezelf uit in je opvattingen over een client of een situatie. Bij een beroep dat draait om de privacy van cliënten, ben je veel alleen en krijg je weinig tegenspraak. Nu kun je die makkelijk krijgen.
PS
Natuurlijk nog even de vraag aan ChatGPT gesteld toen de website weer up and running was. Wat zijn de 5 grootste kansen en de 5 grootste risico’s bij de toepassing van AI op coaching? Klik hier om mee te lezen. De vermenselijkte en gepersonaliseerde chatbot komt er niet in voor. Wat maar weer bewijst dat je altijd kritisch moet blijven ten aanzien van je eigen prompts én de antwoorden die je krijgt.